Drukkingen wat zijn dat eigenlijk?

Het woord 'drukking' wordt in de paardenwereld gebruikt voor de beschadiging van de huid als gevolg van een onvoldoende passend zadel, singel, hoofdstel of halster. Een doorligplek, ook een vorm van een drukking, kan optreden wanneer een paard teveel ligt. Wanneer er teveel druk op één plaats op de huid is, wordt de onderhuid gekneusd, hoopt zich ter plaatse vocht op en ontstaat een zachte, vaak pijnlijke dikte. Als de druk ernstig of langer aanhoudt, krijgt de huid onvoldoende zuurstof en voeding en sterft af. 

Een drukking kan ontstaan door een zadel. Het zorgvuldig passen van zadel en tuig is essentieel om drukkingen te voorkomen en advies van een vakman is hierbij vaak noodzakelijk. Het gebruik van gelpads is niet aan te bevelen, zeker niet direct op de huid, omdat gelpads niet ventileren en geen vocht absorberen.

Zadeldrukkingen zijn op diverse manieren in te delen:

- Acute gesloten drukking met intacte huid en beharing

- Open drukking met verlies van haar en een open laesie

- Chronische drukking met verlies van pigment (er ontstaan witte haren)

- Chronische drukking met verlies van haren en pigment (er ontstaat roze huid)

- Chronische drukking met verlies van haren en pigment en verhoorning

Beoordeel bij een acute zadeldrukking de ligging van het zadel, liefst met de bijbehorende ruiter erop. Ook bij een goed passend zadel kunnen drukkingen optreden als de ruiter onvoldoende in evenwicht zit of er zeer lange ritten worden gemaakt. Soms ontstaat een acute drukking omdat de boom van het zadel (ongemerkt) gebroken is. Een gesloten acute drukking kan het beste worden behandeld door middel van koelen, bijvoorbeeld met ijs en/of koud afdouchen. Bij een open drukking is goede hygiëne essentieel en is het gebruik van corticosteroïden sterk af te raden, omdat dit de genezing van de huid remt. Een chronische, niet meer actieve drukking is, wanneer de oorzaak is weggenomen, niet meer dan een schoonheidsgebrek.

Overweeg bij singeldrukkingen goed welke andere singel voor het betreffende paard het beste voldoet. Singeldrukkingen moeten echt voldoende rust krijgen, want als deze drukkingen opengaan, is de hersteltijd vaak erg lang. Singeldrukkingen voorkom je deels door na het aansingelen beide voorbenen om de beurten op te nemen en ver naar voren te strekken. Drukkingen of huidlaesies door het hoofdstel komen minder vaak voor. Die van een halster komen nogal eens voor, zeker als paarden met een halster in de wei lopen. Laesies van de mondhoeken als gevolg van het bit vormen een aparte groep. De genezing van een kapotte mondhoek kan heel veel tijd kosten. Een aparte plaats nemen de huidlaesies ten gevolgen van (overmatig) gebruik van sporen in. Hier kan zowel sprake zijn van een donkere verkleuring van de huis als van verlies van pigment.

Doorligplekken worden vooral gezien op die lichaamsdelen waar onder de huid direct benige structuren aanwezig zijn. Bij volwassen paarden wordt doorliggen vooral gezien bij paarden die om welke reden dan ook niet kunnen staan. Paarden die niet kunnen staan moeten bij voorkeur op een zandbodem of een zachte rubber bodem worden neergelegd met daarop een dikke laag stro, eventueel gemengd met zaagsel. Ook moeten zij liefst iedere twee uur, maar zeker iedere vier uur op de andere zijde worden gelegd om voldoende doorbloeding van de huid en de onderliggende weefsels te waarborgen. Ook bij veulens word, soms juist in goed gereinigde boxen, doorliggen gezien, meestal rond de ellebogen en de hakken. Dit komt doordat de dikke laag schoon stro wegschuift, waardoor de kwetsbare huid van dit jonge dier toch teveel met de harde ondergrond in aanraking komt. Dit probleem treedt vooral op bij slappe veulens die na de geboorte net iets te lang liggen en op dat moment geen optimale bloedsomloop hebben.

Te strakke bandages om benen of staart kunnen ook aanleiding zijn voor drukwonden, verlies van staartharen of zelfs het verlies van de hele staart. Het verloop is vaak vergelijkbaar: de staart is gewassen en om de haren mooi vlak te laten drogen wordt er een bandage omheen gedaan. De bandage droogt en krimpt tegelijkertijd gebeurt er iets waardoor de bandage wordt vergeten en dus veel te lang blijft zitten, met soms desastreuze gevolgen.

De huid van het paard is gevoelig voor drukplekken en de plekken hebben vaak lange tijd nodig om te genezen.