Het moederinstinct

De merrie weet precies wat zij na de geboorte van het veulen moet doen: de navelstreng doorbijten, het veulen drooglikken om hem warm te houden en zijn bloedsomloop te stimuleren. Zodra zij op krachten is gekomen staat zij op en moedigt het veulen aan hetzelfde te doen zodat hij zo snel mogelijk kan drinken.

Het veulen staat reeds enkele uren na zijn geboorte op zijn benen. In het wild zou de merrie hem aanmoedigen haar te volgen in galop. Zo leert zij hem, een waarschuwing van haar kant, zo snel mogelijk vluchten. Bij zijn eerste galop blijft hij stijf tegen zijn moeder aangedrukt. De merrie blijft altijd tussen de bedreiging en het veulen in.

Als vluchten geen zin meer heeft, gaat de merrie de confrontatie met de bedreiging aan. Zij valt aan door te bijten en te slaan. Ze zal zich nog liever dood laten maken dat dat zij haar veulen een haar zal laten krenten. Hoewel we de merrie een modelmoeder vinden is het haar instinct die haar al deze reacties ingeeft, ze kan dus niet anders.

Zijn moeder waakt constant over hem en communiceert via geluid - geknor, lichte kreetjes, waarschuwingskreten en gehinnik. Zodra hij te ver weg is, of wanneer er gevaar dreigt, roept zij hem tot de orde door een dwingend gehinnik te laten horen. 

Het veulen speelt veel met zijn moeder en daagt haar voortdurend uit. Ze leent zich graag voor dit soort spelletjes, want het is immers een goede gelegenheid om honderd en één dingen aan te leren. De merrie behoedt haar veulen voor teveel onbesuisdheid, leert haar veulen de sociale rangorde in acht te nemen en zorgt ervoor dat hij zichzelf en anderen niet in gevaar brengt. Regels bijbrengen zonder schade toe te brengen is haar speciale rol. Weer is het instinct dat de merrie er toe aanzet haar veulen het juiste voedsel te leren eten. Dit leerproces vindt als het ware 'van mond op mond' plaats. 

Al zeer snel begint het veulen naar voorbeeld van zijn moeder te grazen. In het begin kauwt hij alleen op verschillende grassen en eet alleen op de plaats waar zijn moeder ook graast, neus aan neus. Zodoende leert hij verschillende grassoorten onderscheiden. Als er een giftige plant in het spel is, zal de merrie dit laten weten door middel van een soort gesnurk uit de neusgaten. Dit waarschuwingsteken zet zich vast in de hersenen van het veulen samen met de speciale geur van de plant. Op dezelfde wijze leert hij hooi, brokjes en ieder ander voedsel kennen dat zijn moeder voorgezet krijgt.