Rijden zonder zadel

Voor veel ruiters is het simpelweg ondenkbaar om zonder zadel te galopperen. De verklaring is simpel waarom het bij kinderen makkelijker gaat dan bij volwassenen. Kinderen laten zich bewegen, volwassenen willen alles onder controle hebben. Deze behoefte aan controle heb je op verschillende niveau's: volwassenen controleren hun zit tot in het detail. Jaren rijles en zelfcorrectie hebben een bepaald zitpatroon in het hoofd gebracht dat of bewaard of met wilskracht moet voldoen aan eisen als hoofd omhoog, borst naar voren, hakken laag, vuisten rechtop en de punten van je voet naar binnen gericht. Als je met al deze richtlijnen constant rekening moet houden, is er van een ontspannen meegaan in de bewegingen van je paard geen sprake meer. Dat geldt ook voor springruiters. Veel vrijetijdsruiters, maar ook sportruiters met ambitie, willen het afzetten van het paard actief beïnvloeden c.q. controleren.

 

Deze controle zie je vaak terug op wedstrijd, waar ruiters overdreven klemmen en hun paard inhouden om hem zo goed mogelijk over de hindernis te laten springen. En dat terwijl het paard uitstekend in staat is zo'n sprong  bij een hoogte van een meter zelf in te schatten

 

Een belangrijk aspect dat samenhangt met de neiging tot controle is de angst van de ruiter. Sommige ruiters zijn bang om te vallen en zich te bezeren. Anderen zijn bang de controle te verliezen. Veel mensen hebben in de loop van hun rijcarriére dergelijke angsten opgebouwd. Zij moeten hun vertrouwen en gevoel weer terugvinden. Rijden zonder zadel helpt niet alleen om je coördinatie te scholen, ook je balans en je lichaamsgevoel verbetert, waardoor je angst vermindert. Een gespannen en angstige ruiter kan door te rijden zonder zadel leren zijn paard beter aan te voelen en zich over te geven aan de beweging onder hem. Om zo'n effect te bereiken, moet je echter een paar maatregelen treffen alvorens zonder zadel op de rug van je paard te klimmen. Belangrijk is de keuze van het juiste paard. Hoe groot de voordelen van het rijden zonder zadel ook zijn, om een gevoel voor de beweging  te ontwikkelen zijn paarden met een hoge schoft zowel voor mannelijke als vrouwelijke ruiters pijnlijk. Maar ook zwakke rugspieren  zorgen ervoor dat rijden zonder zadel minder aangenaam wordt. Als je als ruiter met je wervelkolom direct op die van het paard zit, is dat voor jullie beiden geen pretje. Het beste paard voor het rijden zonder zadel en zitoefeningen zonder zadel is een paard met een schofthoogte van 1,65, stevig gebouwd met goede rugspieren. 

 

Een relatief klein en betrouwbaar paard dat gewend is aan het rijden zonder zadel, met daarbij een ervaren ruiter of instructeur die verstand heeft van de zitoefeningen, zijn van optimaal belang. Alleen zo kun je je angsten kwijtraken. Zonder zadel zit je als ruiter meer naar achteren op de rug van het paard. Aan deze situatie moeten paard en ruiter eerst even wennen. 

 

Er zijn talrijke oefeningen die je als ruiter zonder zadel kunt uitvoeren. Je kunt de oefeningen onderverdelen in coördinatietrainingen, aanraakoefeningen en valtraining. Bij coördinatieoefeningen kan de ruiter in de bewegingen van het paard meegaan en de afloop van de bewegingen ondergaan. Je leert bijvoorbeeld aan te voelen welk been het paard neerzet. Eerst de voor- en dan de achterbenen. Maar je kunt ook spelletjes doen waarbij je je armen laat cirkelen of waarbij je met een hand op je hoofd klopt en met je andere hand cirkelvormige wrijvingen op je buik uitvoert. Dat is helemaal niet zo gemakkelijk. Je zou ook met zachte ballen op de paardenrug kunnen jongleren om je coördinatie te verbeteren.

 

Het doel van al deze oefeningen is om je spieren te ontspannen, om het paard jou te laten bewegen terwijl je concentratie bij een andere oefening ligt. Bij de aanraakoefeningen kun je als ruiter met gesloten ogen werken, omdat het hier gaat om het voelen. De ruiter legt, zonder te kijken, zijn handen op de schouders van het paard en voelt zo welk been voor is. Of hij voelt zo welke kant van de paardenrug naar beneden gaat. Zonder zadel kun je ook bewegingen zoals het omhelzen van de hals uitvoeren of je kunt met je bovenlichaam achterover op het paard gaan liggen. Vooral voor angstige ruiters is valtraining een goed idee. Draag daarbij vooral je cap en zorg ervoor dat je spieren opgewarmd zijn. Bij het soepele afglijden vanuit je zit kun je de moeilijkheidsgraad naar believen opvoeren. Oefen het afglijden en afrollen eerst vanuit een knielende positie en later ook staand op je paard.